Rola kobiet w przemyśle

Na publicznych uczelniach technicznych, 36 proc. studentów stanowiły kobiety - wynika z raportu „Kobiety na Politechnikach 2020”. Najczęściej wybieranym kierunkiem przez studentki była inżynieria biomedyczna.

‍Kobiety pracujące na stanowiskach inżynierskich

Chociaż zawody techniczne wciąż mają twarz męską, ponieważ kierunki typu automatyka, elektrotechnika, mechatronika, mechanika, inżynieria przemysłowa czy robotyka, są ciągle popularniejsze wśród mężczyzn, to z roku na rok rośnie wśród młodych kobiet zainteresowanie studiami o profilach inżynierskich.

Kobiet inżynierów mamy coraz więcej. Takie są wnioski z badania „Kobieta w branży przemysłowej” przeprowadzonego przez HRK w bieżącym roku. Coraz więcej z nich decyduje się również na rozwijanie swojej kariery w przemyśle, w tym w inżynierii, na przykład w branży maszyn i urządzeń, automotive czy tworzyw sztucznych.

Zatrudnienie kobiet na stanowiskach inżynierskich w obszarach produkcji jest coraz wyraźniej rysującym się trendem nie tylko w Polsce. Międzynarodowe korporacje działające w branży technologicznej i produkcyjnej przełamują stereotypy, wdrażając programy mające na celu zatrudnienie kobiet w zespołach technicznych. Prowadzą też projekty rozwojowe wykorzystujące ich potencjał, pomagające im w rozwijaniu kariery zawodowej. Trend jest widoczny także w Polsce. Takie działania prowadzą do zmiany wizerunku całej branży – i postrzegania jej przez kandydatki jako bardziej przyjaznej.

Jak pokazują wyniki badania „Kobieta w branży przemysłowej” większość wakatów w firmach przemysłowych zajmują mężczyźni, niezależnie od poziomu stanowiska czy specjalizacji.

Jednak ten stan powoli się zmienia, ponieważ 26 proc. firm deklaruje, że planuje w najbliższym czasie zwiększyć procent zatrudnienia kobiet w organizacji na stanowiskach wyższego szczebla, a 34 proc. chce zatrudnić więcej kobiet na stanowiskach inżynierskich i naukowo-technicznych.‍

Przemysł 4.0 – kobiety w fabrykach, w rolach technicznych

Respondentów badania „Kobieta w branży przemysłowej” poproszono o wskazanie, w jakich przypadkach płeć może mieć znaczenie w procesie rekrutacji. Ponad połowa osób (51 proc.) wskazała, że płeć ma znaczenie w przypadku stanowisk czy obszarów, gdzie realizowane są zadania wymagające siły fizycznej.

Tymczasem ta zależność już niebawem może nie mieć racji bytu, ponieważ potrzeby rynku oraz pandemia COVID-19 wymusiły na organizacjach działania dążące do automatyzacji i robotyzacji procesów.

Jak czytamy w raporcie „Food. Factories. Fluidity. Żywienie w fabrykach. Scenariusze przyszłości 2030” przygotowanym przez infuture.institute na zlecenie SmartLunch firmy intensyfikują działania w kierunku wdrożenia Przemysłu 4.0.

Zwiększona automatyzacja powoduje, że w fabrykach wraz z odciążeniem pracy fizycznej już teraz jest coraz więcej kobiet.

Koncepcja Przemysłu 4.0 oznacza nie tylko optymalizację poprzez technologizację, ale także zmianę modeli biznesowych, rozwój produktów czy kompetencji. Przemysł 4.0 sprawi, że pracownikom i pracodawcom stawiane będą nowe wymagania. To zaś wpłynie na redefinicję kluczowych kompetencji czy wdrażanie koncepcji upskillingu i reskillingu - m.in. poprzez stworzenie możliwości edukacji i pogłębiania kompetencji przez starszych, jak i najmłodszych pracowników, a w szczególności przez kobiety.

Udział kobiet w rynku pracy (także w fabrykach) to podstawa tworzenia bardziej kreatywnych i efektywnych zespołów co zwiększa potencjał biznesowy organizacji.

Zawodowe umocnienie kobiet to jedno z wyzwań obok takich, jak starzenie się społeczeństwa, migracje i wkraczanie na rynek pracy młodych pokoleń, które sprawiają, że konieczne jest budowanie strategii zarządzania różnorodnością. Polskie firmy uczą się zarządzać potencjałem różnorodności. Również te w branży przemysłowej.‍

Co może przyciągać jeszcze więcej pań do fabryk?

Chociaż kobiet w branży technicznej i przemysłowej jest coraz więcej, na razie sporo firm (71 proc.) ma trudności w rekrutacji kobiet na stanowiska specjalistyczne, naukowo-techniczne czy inżynierskie – wynika z raportu HRK. Trudności te wynikają z małej liczby kandydatek z odpowiednim wykształceniem.

Zapytano uczestników badania, jakie ich zdaniem działania należałoby wprowadzić, aby zachęcić kobiety do aplikowania na stanowiska techniczne.

Najczęściej udzielaną odpowiedzią (54 proc.) było to, że pierwszym i najważniejszym krokiem w procesie aktywizacji kobiet w branży przemysłowej jest promocja na uczelniach na kierunkach technicznych. Natomiast 20 proc. ankietowanych uważa, że jest to działanie employer brandingowe prowadzone przez pracodawców - zarówno kierowane do pracowników, jak i kandydatek, pokazujące, że pracodawca stawia na różnorodność i realizuje politykę równych szans rozwoju pracowników, niezależnie od płci.

Benefity pracownicze w większej mierze dostosowane do potrzeb kobiet, to kolejna najczęściej udzielania odpowiedź (18 proc.).

Zdaniem ekspertek i ekspertów HR biorących udział w badaniu na większe zainteresowanie kobiet pracą w branży przemysłowej mogłyby wpłynąć, m.in. elastyczny czas pracy, home office, możliwość pracy hybrydowej, dofinansowanie żłobków i przedszkoli, czy opieka medyczna dla rodziny.

‍Zdrowy posiłek zjedzony w miejscu pracy może także przekonać panie do pracy w fabryce

Finansowane przez pracodawcę spersonalizowane posiłki w pracy to bardzo atrakcyjny benefit – tak uważają respondenci badania „Żywienie w fabrykach. Scenariusze przyszłości 2030” (średnia 7,8/10). Mimo tych danych jednoznacznie sygnalizujących, że finansowanie posiłków jest ważne dla pracowników i buduje pozytywny obraz pracodawcy, respondenci wskazują, że znajduje się ono dopiero na czwartym miejscu, jeżeli chodzi o benefity oferowane najczęściej przez pracodawców.

Zarządzający organizacjami przemysłowymi, którym zależy na uzupełnieniu zespołu o kobiety powinni wziąć pod uwagę preferencje kobiet dotyczące żywienia w pracy.

Na podstawie wspomnianego raportu, widać wyraźnie, że czas jest jednym z kluczowych czynników, jeżeli chodzi o jedzenie w pracy – przygotowanie posiłku nie może zabierać zbyt wiele czasu, ale już jego zjedzenie powinno się odbywać w spokoju.

Na kwestie związane z czasem szczególną uwagę zwracają właśnie kobiety. Aż 29 proc. kobiet biorących udział w badaniu wskazało, że ich posiłki spożywane są w pośpiechu – w przypadku mężczyzn odsetek ten wyniósł zaledwie 14 proc.

‍Kobiety pracujące w przemyśle mają większe wymagania względem posiłków w pracy

Wydaje się, że kobiety mają wyższe oczekiwania wobec posiłków w pracy, we wszystkich analizowanych aspektach odsetek kobiet jest bowiem zdecydowanie wyższy, w niektórych przypadkach nawet dwukrotnie. Kobietom bardziej niż mężczyznom zależy, aby posiłki w pracy spożywane były w zdecydowanie większym spokoju, zdecydowanie bardziej pełnowartościowe, dostarczające niezbędnej energii, dopasowane do indywidualnych oczekiwań i diety, zróżnicowane i przygotowywane z lokalnych produktów.