Nadmierny stres w pracy - jakie są źródła stresu?

Ostatnie dwa lata obfitujące w kryzysy globalne takie jak pandemia, wojna, inflacja były trudne, uruchomiły nowe lęki i obawy związane także z pracą. Dlatego dobre samopoczucie pracownika, tzw. wellbeing staje się niezwykle ważnym i nośnym tematem w dzisiejszych czasach.

‍Sytuacje stresowe i jego skutki w postaci braku pełnego zaangażowania

W porównaniu z 2021 rokiem, mniej pracowników jest zaangażowanych i zmotywowanych. Takich zdeterminowanych, żeby dać z siebie w pracy wszystko jest 68 proc. – wynika z raportu „Zaangażowanie 2022” na podstawie danych z systemu Enpulse. Aż 70 proc. ankietowanych zadeklarowało, że czują się częścią firmy, natomiast 37 proc. respondentów nie czuje przywiązania do firmy, w której pracuje. Warto też zwrócić uwagę na odsetek odpowiedzi „nie mam zdania”, który wynosi aż 26 proc.‍

W 2022 roku 69 proc. ankietowanych stwierdziło, że ich rola w firmie jest jasno określona, ale już niespełna 30 proc. nie zgodziło się z tym stwierdzeniem.

Jeśli aż 1/3 respondentów nie ma jasno określonej roli w organizacji, to trudno im się odnaleźć, zrozumieć wagę wykonywanej pracy, zaangażować się. Dodatkowo zaburzone zostaje poczucie bezpieczeństwa i zwiększony poziom stresu.‍

Praca źródłem stresu. Jeden na trzech jej nie lubi.

Poczucie, że przełożony wywiera presję na podwładnego ma aż 33 proc. respondentów. To generuje stres w pracy. Aż jeden na trzech pracowników przyznał, że nie lubi swojej pracy i w pewnym momencie wykonuje ją tylko ze względów finansowych. To pokazuje, że pracodawcy muszą poświęcić więcej czasu na pracę nad kulturą organizacji, a nie tylko inwestować w tymczasowe rozwiązania, które poprawiają humory pracowników na chwilę. Prawdopodobieństwo zmiany pracy w ciągu najbliższych dwóch lat rozważa, aż 42 proc. ankietowanych.‍

37 proc. przeżywa nadmierny i ciągły stres w pracy. 69 proc. respondentów Enpulse zadeklarowało, że zachowują równowagę pomiędzy życiem osobistym a pracą. 37 proc. uważa, że praca jest źródłem nadmiernego stresu; jednocześnie 69 proc. uważa, że radzi sobie ze stresem w pracy.

Stres nadmierny lub przewlekły stres związane są z wydzielaniem hormonu stresu, poziom kortyzolu rośnie. Długotrwały stres jest źródłem chorób prowadzących do absencji, zwolnień lekarskich i rotacji pracowników, a także jest główną przyczyną prowadzącą do wypalenia zawodowego lub depresji.

‍Poziom stresu pracowników niezaangażowanych i rozczarowanych jest wysoki

Grupa pracowników niezaangażowanych (12 procent) oraz rozczarowanych (23 proc.) nie sprawdza się w tym co robi, nie wykazuje przy tym energii czy pasji. Robią co do nich należy, są nieszczęśliwi, a swoje frustracje często uzewnętrzniają, np. niechęcią do zmian, zdystansowaniem, podważaniem osiągnięć zaangażowanych współpracowników.

Kondycja psychiczna wymaga podreperowania

Według raportu „Stresoodporni” przygotowanego przez Human Power, 87 proc. pracowników sięga po środki uspokajające, aby szybko opanować stres, negatywne emocje, pozbyć się negatywnych myśli. Z raportu Willis Towers Watson (WTW) wynika, że zdrowie psychiczne 29 proc. zatrudnionych pogorszyło się w wyniku pandemii, a 36 proc. doświadczyło lęku lub depresji w ciągu ostatniego roku.

Przestać się stresować. Pracownicy potrzebują programów wellbeingowych pozwalająych zmniejszyć stres. Wsparcie psychologiczne jeszcze nigdy nie było tak pożądane.

Według raportu "Przyszłość wellbeingu i benefitów" Activy - siedmiu na dziesięciu pracowników uważa, że ich pracodawca powinien wprowadzić benefity pozapłacowe związane z kondycją psychiczną pomocne w stresującej sytuacji, uczące jak radzić sobie ze stresem, ze swoimi emocjami.

Jak radzić sobie ze stresem? Od bezpośredniego kierownika dużo zależy

Jak podkreślają autorzy raportu „Zaangażowanie 2022” to bezpośredni kierownik może najskuteczniej zarządzać w sytuacjach stresowych. Musi on jednak mieć wsparcie od organizacji.

Kluczowa jest tu umiejętność konstruktywnych rozmów redukujących poziom stresu, dostrzegania tego, czego ludzie oczekują od organizacji, zindywidualizowania zarządzania wydajnością oraz poszukiwania motywatorów.

Ważne są relacje pomiędzy managerami i ich podwładnymi, ale także to, czy przełożeni stanowią dla pracowników wzór, inspirację do działania oraz to, w jaki sposób zarządzają pracą podwładnych. Czy potrafią ich zmotywować, a nawet czy przekazują im sposoby radzenia sobie ze stresem. Ważne jest, aby przełożony z szacunkiem i sprawiedliwie traktował swoich podwładnych.

‍Redukcja stresu dzięki zaufaniu do szefa

71 proc. respondentów stwierdziło, że bezpośredni przełożony potrafi im pomóc w sprawach zawodowych. 65 proc. badanych Enpulse przyznało, że nie boją się porozmawiać ze swoim managerem o zbyt wysokich wymaganiach stawianych w pracy, ale 12 proc. respondentów jednoznacznie zadeklarowało, że takiej rozmowy by nie podjęli.

Co organizacje powinny robić teraz, aby zmniejszyć lub opanować stres w pracy? Przede wszystkim reagować na bieżąco, rozmawiać z ludźmi, obserwować i pytać, czego potrzebują i jakie są przyczyny i rodzaje stresu. Enpulse rekomenduje w raporcie „Zaangażowanie 2022” częste ankiety badania satysfakcji pracowników. Są organizacje, które badają ją raz na kwartał czy raz na pół roku. W dzisiejszej rzeczywistości to niewystarczające.

Niektórzy zdecydowali się badać co miesiąc, co tydzień. Jeśli chcemy poprawić zaangażowanie pracowników, obniżyć wskaźnik absencji i rotacji, a zwiększyć efektywność i innowacyjność, konieczne jest działanie - wprowadzanie rozwiązań w oparciu o uzyskane w ankietach wyniki. Pracownicy muszą widzieć, że ich opinie przynoszą realne skutki i poprawiają sytuację. Muszą mieć poczucie sprawstwa.

‍Komunikacja to podstawa. Przyczynia się do redukcji stresu

Komunikacja to nie tylko rozmowy, wymiana maili, rozmowy na chacie, ale i odpowiedni sposób przekazywania informacji na temat miejsca pracy, tego, co się w niej dzieje, sposobu wprowadzania zmian, komunikowanie pracownikom, jakie są dostępne dla nich ścieżki rozwoju, awansu. Komunikacja to informacja zwrotna, docenianie, uznanie.

Luki komunikacyjne sprawiają, że pracownicy czują się niedoinformowani, niedocenieni, nie rozumieją, co się dzieje i jak ich praca wpływa na sukces firmy. Co można zrobić, żeby poprawić komunikację i minimalizować stres w pracy?

Rozmawiać i uczyć. Warsztaty z komunikacji, doceniania, przyjmowania krytyki, newslettery, narzędzia do komunikacji wewnętrznej, do komunikacji online – to tylko mały wycinek tego co można zrobić.

Inwestować w dobrostan pracowników i uczyć go jak radzić sobie ze stresem, jak poprawić jakość swojego życia

Pracownik zadowolony, który nie przeżywa stresu jest bardziej zmotywowany i produktywny - do takich wniosków dochodzą autorzy badania Willis Towers Watson. Organizacje o wyższym poziomie dobrostanu pracowników osiągają lepsze wyniki biznesowe, mają większe przychody oraz cieszą się większą satysfakcję klientów. Wellbeing obejmuje cztery wymiary: dobre samopoczucie fizyczne, dobre samopoczucie psychiczne, bezpieczeństwo finansowe, dobre relacje z innymi ludźmi.

Trend dbałości o zdrowie w polskich firmach już się rozpoczął. Organizacje wykorzystują technologie w obszarze zdrowia fizycznego i psychicznego, sportu czy kulinariów i żywienia. Konsultacje z dietetykami, fizjoterapeutami cieszą się dużym zainteresowaniem.

Wielu pracodawców przenosi uwagę z tradycyjnych, stacjonarnych benefitów wellness na platformy angażujące nowoczesne technologie. To one koncentrują się teraz na zdrowiu, bezpieczeństwie i holistycznym podejściu do pracowników, redukują objawy stresu. 80 proc. pracodawców planuje zaoferować swoim kadrom dostęp do wirtualnych usług zdrowia psychicznego i wirtualnej terapii, które mają zredukować poziom stresu, a podnieść poziom satysfakcji, poczucie stabilizacji, wnieść work-life balance.

‍Ważny jest tryb życia pracownika i redukcja napięcia

Wśród webinarów i wykładów online rządzi tematyka związana z kondycją psychiczno-emocjonalną, techniki relaksacyjne, sposoby radzenia sobie ze stresem w życiu, popularnością cieszy się aktywność fizyczna i redukcja kortyzolu, dbanie o odporność psychofizyczną i zadowolenie. Dodatkowo pracodawcy tworzą w realu przyjazne miejsce pracy. Otwierają ciche, prywatne przestrzenie (pokoje) dla tych, którzy potrzebują czasu w samotności i redukcji napięcia. Popularnością cieszą się zajęcia takie jak medytacja uważności, techniki relaksacyjne, trening autogenny schultza - redukują napięcia w organizmie oraz natłok myśli.

Według raportu Activy „Przyszłość wellbeingu i benefitów pracowniczych” stale najważniejszą potrzebą w wellbeingu jest aktywność fizyczna (67,5 proc.), zdrowe odżywianie (51,5 proc.), sen (50,4 proc.), czas na przyjemności i rodzinę (44,7 proc.), równowaga psychiczna (43,9 proc.), zminimalizowanie stresu (40,7 proc.), rozwój osobisty (32,8 proc.), poczucie spełnienia zawodowego (31,7 proc.).